Rechtshulpverleners trekken aan de bel over de plannen van minister Dekker van rechtsbescherming. De minister wil mensen met een laag inkomen die in aanmerking komen voor een toevoeging (ook wel bekend als een pro-deo advocaat) meer zelf laten betalen voor juridische hulp.
Niet naar de rechter
Het doel van het plan van de minister is dat niet er uiteindelijk minder zaken voor de rechter verschijnen. Hiervoor wil hij een deel van de rechtsbijstand aan de markt overlaten. Hiermee doelt hij vooral op zaken in het familierecht, zoals scheidingen. Advocaten vrezen dat mensen met een laag inkomen straks zelf voor de hoge kosten van een procedure zullen moeten opdraaien.
Toevoeging
Op dit moment kun je, als je een laag inkomen hebt, in aanmerking komen voor een toevoeging. Je betaalt dan alleen een eigen bijdrage aan de advocaat en de overheid betaalt de rest. Twee op de vijf Nederlanders maakt wel eens gebruik van deze regeling. Dekker wil mensen meer financiële verantwoordelijkheid laten dragen. Bijvoorbeeld door voorschotten of rechtsbijstandsverzekeringen.
Probleemoplossend vermogen
Voor asiel- en strafzaken blijft een advocaat wel gegarandeerd. Maar voor andere zaken ‘ moet het probleemoplossend vermogen van de burger groter worden’, aldus het ministerie. Bij een scheiding kun je hierbij denken aan het maken van afspraken via een mediator. Maar ook het inschakelen van een mediator brengt vaak veel kosten met zich mee. Daarnaast is er lang niet altijd goed overleg mogelijk tussen beide partijen. Als mensen die recht tegenover elkaar staan eerst een kansloos traject via een mediator moeten doorlopen duurt de scheiding alleen maar langer, met alle gevolgen van dien. Bernard de Leest van de Nederlandse Orde van Advocaten noemt het “klassejustitie”. “Als minister Dekker zijn plannen doorzet, houdt hij de burger met weinig geld weg van een advocaat.” Ook de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland ziet geen heil in de plannen. “Dekker weet hier niets van. Marktpartijen zitten niet te wachten op onze clienten. Zij zijn te moeilijk en hebben geen geld”, zo zegt voorzitter Hein Vogel.
Voorstel
Eind deze maand komt Dekker met een concreet voorstel voor hervorming van de rechtsbijstand. Hierbij wil hij de kosten naar beneden brengen en meer samenwerking tussen advocaten, gemeenten, wijkzorg en GGZ realiseren.