Als een dierbare komt te overlijden moet er veel geregeld worden. Vaak ben je druk met het verwerken van al je emoties en is het lastig te overzien wat daarnaast geregeld moet worden. Wij helpen jou daarom graag en geven jou de benodigde informatie. In onderstaand stappenplan vind je de belangrijkste zaken op een rijtje.

De erfgenamen en het testament

Om de erfenis te kunnen afhandelen is het belangrijk om eerst te weten wie de erfgenamen zijn. De erfgenamen worden in een testament aangewezen. Is er geen testament, dan wijst de wet de erfgenamen aan. Maar hoe weet je nou eigenlijk of er een testament is? Iedereen die ooit een testament heeft laten opmaken staat geregistreerd bij het Centraal Testamentenregister. Hier kun je dan ook informeren of er een testament is en bij welke notaris dit is opgemaakt. Het testament kan vervolgens worden opgevraagd bij de desbetreffende notaris. Als er inderdaad een testament is, dan moet de erfenis worden verdeeld zoals in het testament is aangegeven. In de meeste gevallen staat in het testament ook een persoon benoemd als executeur. Een executeur heeft de taak om de erfenis in kaart te brengen en ervoor te zorgen dat deze op de juiste manier wordt afgewikkeld. 

Geen testament aanwezig

Is er geen testament aanwezig, dan is in de wet bepaald wie de erfgenamen zijn. De wet verdeelt de erfgenamen in vier groepen.

  1. Echtgenoten (of geregistreerde partners), kinderen en/of hun afstammelingen
  2. Ouders, broers en zussen en hun afstammelingen
  3. Grootouders met hun (klein)kinderen; ooms, tantes, neefjes en nichtjes
  4. Overgrootouders met hun afstammelingen

In eerste instantie wordt gekeken of er erfgenamen in groep 1 aanwezig zijn. Zo ja, dan zijn zij de erfgenamen en wordt de erfenis onder hen verdeeld. Zo niet, dan wordt er gekeken naar groep 2 en zo verder. Daarnaast is volgens de wet bepaald dat de langstlevende echtgenoot de hele nalatenschap krijgt inclusief schulden. De kinderen krijgen een vordering op de langstlevende echtgenoot. In principe kunnen zij hun deel pas opeisen als deze komt te overlijden.

Aanvaarden of niet?

Op het moment dat je weet dat je officieel erfgenaam bent, is het belangrijk om te besluiten of je de erfenis wil aanvaarden of niet. Zijn er veel schulden, dan kun je er wellicht beter voor kiezen om de erfenis te verwerpen of beneficiair te aanvaarden. Je hebt drie maanden de tijd om een keuze te maken. Wil je de erfenis beneficiair aanvaarden, dan aanvaard je de erfenis met bezittingen en schulden. Alleen kunnen de schuldeisers de schuld niet op de erfgenamen verhalen als deze hoger zijn dan de totale erfenis. Beneficiair aanvaarden kan alleen via de rechtbank.

Tip:
Twijfel je over de manier waarop de executeur omgaat met de afwikkeling van de erfenis? Vraag om openheid van zaken en inzage in de stukken. De executeur is verplicht om hieraan mee te werken! Maakt de executeur er echt een potje van, dan kun je hem of haar laten ontslaan. Dit gaat via de rechter. Heb je hier hulp bij nodig? Neem dan gerust even contact met ons op.

Executeur

Er moet iemand worden aangewezen die de verantwoordelijkheid krijgt om de erfenis verder af te wikkelen. Dit is de executeur. Is er een testament, dan wordt daarin meestal ook de executeur benoemd. Is er geen testament, dan kunnen de erfgenamen gezamenlijk besluiten wie deze taak op zich neemt. Dit kan ook een buitenstaander zijn.

Verklaring van erfrecht

Als iemand overlijdt, blokkeert de bank zijn of haar rekening. Je kunt deze blokkering opheffen met een verklaring van erfrecht. Ook uitkeringsinstanties en bijvoorbeeld levensverzekeringen vragen om een verklaring van erfrecht voor zij gaan uitkeren.

Woning

Is er een huurwoning, dan moet de huur worden opgezegd. Het huis moet dan in de oorspronkelijke staat aan de verhuurder worden teruggegeven. Is er een koopwoning, dan zijn er twee mogelijkheden. De woning wordt verkocht of één van de erfgenamen gaat er wonen. Deze erfgenaam moet de anderen dan uitkopen.

Inboedel

De inboedel van de overledene moet worden verdeeld of worden verkocht. Dit is een punt dat vaak voor conflicten zorgt. Want wie mag wat hebben? Sommige spullen hebben een emotionele waarde, waardoor het lastig wordt een verdeling te maken. Maak vooraf goede afspraken waar iedereen zich in kan vinden. Maak bijvoorbeeld allemaal een lijstje van spullen die jij graag zou willen hebben. Ook kan het slim zijn om aan alle spullen een waarde toe te kennen. Zo voorkom je dat de één alle dure spullen krijgt en de ander uiteindelijk minder uit de erfenis krijgt.

Tip:
Een taxatie van de spullen kan het verdelen van de erfenis een stuk gemakkelijker maken. Wij werken samen met erkende en onafhankelijke executeurs. Vraag vrijblijvend meer informatie over een taxatie aan!

Belastingen

Na het overlijden krijg je van de belastingdienst een aangifteformulier voor de inkomstenbelasting van de overledene. Deze betaalde inkomstenbelasting mag vervolgens in mindering gebracht worden bij de aangifte van de erfbelasting. Hiervoor krijg je ongeveer vier maanden na het overlijden een formulier in de bus. Binnen acht maanden moet dit worden ingevuld en ingediend. Uitstel vragen is wel mogelijk.

Geld

Als alle rekeningen zijn betaald, de belastingen zijn afgehandeld, de spullen van de overledene zijn verdeeld en er alleen nog een bepaald tegoed op de rekening van de overledene staat, kun je een verdeling maken. De executeur maakt een overzicht, waarin staat hoeveel iedereen krijgt. Hou hierbij ook verkrijgingen (bijvoorbeeld spullen of leningen van voor het overlijden) die de erfgenamen al hebben ontvangen. Is iedereen akkoord, dan kunnen de erfdelen worden uitbetaald en kan de rekening worden opgeheven.