Een staalbedrijf ontsloeg een werknemer omdat hij op het werk “stoned” zou zijn. Zijn baas liet hem een drugstest doen, waaruit bleek dat hij wiet had gebruikt. De rechter oordeelt dat de man niet ontslagen mag worden. Hoe zit dit?

Opvallend gedrag op de werkvloer

Een man werkt al 17 jaar bij Sif, een bedrijf dat grote stalen onderdelen maakt voor windparken op zee. Hij is daar verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole: belangrijk werk waarbij veiligheid vooropstaat. In de zomer van 2024 merken twee leidinggevenden dat de man rode ogen heeft, een vreemde grijns toont en onduidelijk overkomt. Ze denken dat hij onder invloed is van drugs en laten hem een speekseltest doen. De test heeft aangetoond dat er cannabis (wiet) in zijn lichaam zat. De werknemer zegt dat hij de avond ervoor wiet heeft gerookt op een feestje, rond 2 uur ’s nachts. Zijn werk begon pas om 13.00 uur. Volgens hem kon hij gewoon goed en veilig werken. Toch stuurt zijn werkgever hem naar huis en geeft hem ontslag. Het bedrijf houdt zich aan een strikt beleid wat betreft drugs: werknemers mogen geen drugs gebruiken.

Wat zegt de rechter?

De werknemer laat het er niet bij zitten en stapt naar de rechter. De rechter kijkt vooral of het wel mocht dat de werkgever de drugstest afnam.

De rechter oordeelt dat:

  • Een speekseltest zonder wettelijke basis in strijd is met de privacywet (AVG);
  • De test niet goed laat zien of de man op dat moment echt onder invloed was;
  • Er geen extra bloedonderzoek is gedaan, terwijl dat bij twijfel normaal wel gebeurt;
  • Wat de managers hierover hebben gerapporteerd te vaag is en daardoor niet controleerbaar.

Volgens de rechter was het ontslag onterecht en moet het bedrijf de man weer in dienst nemen. Ook moet het bedrijf bijna €1.000 aan proceskosten betalen.

Mag een werkgever zomaar een drugstest afnemen?

Nee, in de meeste gevallen mag dat niet. Een werkgever mag alleen een drugstest afnemen als daar een wettelijke basis voor is. Dat is bijvoorbeeld zo bij veiligheidsgevoelige beroepen, zoals piloten, buschauffeurs of machinisten. Bij andere functies is er geen wet die dit zomaar toestaat.

Daarnaast vallen drugstesten onder medische gegevens. Die zijn extra beschermd onder de privacywet (AVG). Werkgevers mogen zulke gegevens niet zomaar verwerken. Alleen een bedrijfsarts mag medische gegevens beoordelen en verwerken, en alleen als dat noodzakelijk is voor het werk.

Kortom: een werkgever mag niet zomaar een drugstest afnemen of de uitslag zelf bekijken.

Vraag het een arbeidsrechtspecialist

Heb je als werknemer of werkgever te maken met een soortgelijk conflict? Laat je goed adviseren. Onze juristen en advocaten denken graag met je mee over wat wel en niet mag op de werkvloer. Bel ons op 088-6002811 (gebruikelijke belkosten) of vul ons contactformulier in.